lut
Prawo spadkowe Częstochowa
Prawo spadkowe określa prawa i obowiązki, jaki występują na skutek śmierci spadkodawcy. Reguluje ono przejście tychże form na spadkobierców z chwilą śmierci spadkodawcy.
Nabycie spadku nie zawsze jest oczywiste, zakres ten regulowany jest przez przepisy prawa spadkowego, które określa kodeks cywilny. Ważne jest, aby śledzić zmiany w prawie spadkowym, albowiem na przestrzeni lat zmieniały się zarówno zasady odpowiedzialności, zasady dziedziczenia ustawowego.
Co nie podlega dziedziczeniu? Stwierdzenie nabycia spadku
Nie wszystkie prawa i obowiązki będą zawsze przechodziły na spadkobierców w myśl prawa spadkowego. Prawodawca wyłączna z nich te, które są ściśle związane z osobą spadkodawcy, czy takie, które przechodzą na inne osoby niż spadkobiercy niezależnie od tego statusu, tj. np.:
– dobra osobiste spadkodawcy
– prawo do alimentów (należy jednak pamiętać, iż tylko zaległe alimenty stają się długiem spadkowym. Nie jest to jednak sytuacja, iż następuje dziedziczenie obowiązku alimentacyjnego)
– dożywocie
– służebności osobiste
Katalog ten jest znacznie szerszy i może być odmienny w zależności od konkretnego stanu faktycznego sprawy. Prawo spadkowe zmienia się na przestrzeni czasu, więc każdorazowo warto upewnić się, jak kształtują się przepisy prawa materialnego w określonym czasie.
Dla przykładu: Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 28 maja 2021 r., sygn. III USK 286/21 przyjął, iż „Prawo do emerytury (świadczenia z ubezpieczenia społecznego) jest ściśle związane z osobą zmarłego i jako takie nie podlega dziedziczeniu z zastrzeżeniem wynikającym z art. 136 ust. 1 i 2 u.e.r.f.u.s.”
Jakie prawa mogę dziedziczyć?
Dziedziczeniu podlegają różne prawa, do nich można zaliczyć między innymi:
– prawo własności
– użytkowanie wieczyste
– własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu
Należy pamiętać, iż dziedziczenie nie obejmuje tylko aktywów, albowiem istnieje możliwość uzyskania po śmierci spadkodawcy także długów. Poza zwykłymi długami, takimi jak np. kredyty, pożyczki, itp. należy pamiętać, iż spadkobiercy dziedziczą także, m.in.:
– długi z tytułu kosztów pogrzebu (ale tylko do wartości odpowiadającej zwyczajom przyjętym w danym środowisku – zatem zbyt wystawy pogrzeb i związane z tym koszty nie mogą być w pełni uznane jako dziedziczne koszty)
– koszty postępowania spadkowego
– obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek
– obowiązek wykonania zapisów zwykłych i poleceń
Występowanie znacznej ilości długów często skłania spadkobierców do odrzucenia spadku. Wymaga to jednak złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w ustawowym terminie sześciu miesięcy od daty dowiedzenie się o tytule powołania do spadku. Inaczej ma się sytuacja w szczególności osób małoletnich – wówczas wymagane są zezwolenia sądu opiekuńczego. Kolejno po wydaniu orzeczenia należy odrzucić spadek w imieniu dziecka. Z powodu niedopilnowania formalności może dojść do negatywnych konsekwencji.
Pomoc przy przyjęciu lub odrzuceniu spadku – kiedy zachodzi konieczność odrzucenia spadku?
Pomoc adwokata może usprawnić proces przejścia postępowania spadkowego zgodnie z prawem spadkowym. W tym zakresie prawnik może przeanalizować sytuację faktyczną klienta i wskazać mu, jakie decyzje i kroki powinny zostać podjęte.
Warto pamiętać, iż to, że ustawa bądź testament (zarówno ten własnoręczny czy w formie aktu notarialnego) przewidują Państwa jako spadkobierców nie oznacza, iż nie możecie dokonać w tym kontekście decyzji.
Prawo spadkowe określa, iż spadkobierca ma czas na podjęcie decyzji, czy w jego odczuciu konieczne jest złożenie oświadczenia, iż:
– odrzuca spadek (jednakże przed podjęciem tej decyzji warto skonsultować się z adwokatem, czy taka czynność nie spowoduje dalej idących konsekwencji także dla pozostałych członków rodziny – albowiem dziedziczenie na Państwu nie kończy się. Sąd spadku ma bowiem obowiązek ustalenia kręgu spadkobierców, a proces może sięgnąć nawet dziadków spadkodawcy, dalsze pokolenia, sąd może wzywać na rozprawę dalszych krewnych spadkodawcy, którzy mogą być zstępnymi dziadków, rodzeństwa rodziców, itp.)
– przyjęcie spadku wprost (tzw. proste przyjęcie spadku)
– przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza (ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe)
W zależności od podjętej decyzji po stronie spadkobiercy pojawiają się odmienne konsekwencję dla dziedziczącego.
Przyjęcie spadku wprost, czy z dobrodziejstwem inwentarza?
Przyjęcie spadku wprost oznacza, iż odpowiada się całym swym majątkiem bez ograniczenia. Warto posiadać świadomość obowiązków wynikających z pozyskania spadku w drodze dziedziczenia.
Kodeks cywilny przewiduje, iż przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, iż odpowiada się za długi spadkowe jedynie do czynnej masy spadkowej. Wówczas prawo spadkowe przewiduje, iż odpowiedzialność ograniczona jest tylko do aktywów otrzymanych od spadkodawcy, np. dziedziczymy długi o wartości 30.000 złotych oraz gotówkę w wysokości 10.000 złotych. Musimy wtedy spłacić długi jedynie do kwoty 10.000 złotych.
Jakie są skutki odrzucenia spadku?
Odrzucenie spadku powoduje, iż nie dziedziczymy po spadkodawcy, a na nasze miejsce wchodzą kolejne osoby według schematu z ustawy. Wówczas zachodzi fikcja, tak jakby ten, kto odrzucił spadek nie dożył otwarcia spadku. Jeśli zatem odrzucimy spadek po rodzicu, a mamy dziecko, wówczas na nasze miejsce wchodzi nasze dziecko; jeśli nasze dziecko odrzuca, a samo ma dziecko to wtedy dziedziczy nasz wnuk, itd. Czasem dochodzi do sytuacji, iż w trakcie procesów odrzucania spadku dziedziczą kuzyni, czy dalsza rodzina. Zatem warto przed podjęciem decyzji zastanowić się, czy „uruchomić machinę” odrzucania spadku. Oczywiście jest to pewna forma, która doprowadzi do wyzbycia się problemów związanych z długami, ale nie zamyka ona odpowiedzialności kolejnych osób.
Kiedy w myśl prawa spadkowego mogę złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?
Termin na podjęcie decyzji to 6 miesięcy od daty dowiedzenia się o tytule powołania do spadku. Warto przy tym upewnić się, od kiedy termin ten jest dla Państwa naliczany. Nie zawsze bowiem będzie on biegł od daty śmierci spadkodawcy, jednak często, np. względem dzieci, czy małżonka zmarłego data śmierci jest terminem od kiedy nalicza się 6-miesięcy.
W kodeksie postępowania cywilnego przyjęto, iż oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone przed sąd spadku bądź przed uprawionym notariuszem.
Zapomniałem o złożeniu oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – czy dalej podlegam pod reguły dziedziczenia ustawowego?
Niezwykle często dochodzi do sytuacji, gdy po kilku latach dowiadujecie się Państwo, iż dziedziczycie spadek np. po siostrze/bracie mimo, że miała/miał ona/on męża/żonę zaś sami nie składaliście żadnego oświadczenia. Prawo przewiduje pewne fikcje – mimo niedokonania pewnych czynności i tak dziedziczycie. Warto zatem upewnić się, jak prawo spadkowe przewiduje państwa sytuację, dzięki temu będzie istniała możliwość zadziałania (złożenia oświadczenia) w możliwie najwcześniejszym czasie (ważny jest termin otwarcia spadku).
